Miód - słodki produkt spożywczy, wytwarzany przez pszczoły i inne owady, poprzez przetwarzanie nektaru kwiatowego lub innych słodkich soków roślinnych. Pszczoły gromadzą go w plastrze, gdzie ulega dojrzewaniu. W zależności od surowca, z jakiego powstał miód, wyróżniamy miody:
Miód może mieć konsystencję gęstego płynu lub stałą, a barwę od jasnożółtej do brunatnobrązowej.
W postaci płynnej nosi nazwę patoka, w postaci zestalonej (skrystalizowanej) krupiec.
Miód, podobnie jak inne produkty pszczele, ma własności lecznicze.
Wartości przybliżone:
Miód taki w większości wypadków jest jasny, a tylko nieliczne jego rodzaje mają odcień od ciemnożółtego do brązowego. Miody kwiatowe odznaczają się wyraźnym aromatem. Miód pochodzi z nektaru najczęściej różnych roślin, ale pszczelarze mogą uzyskiwać miody odmianowe, powstające przy ogromnej przewadze nektaru jednej rośliny. Miody takie odbiera się z ula zaraz po przekwitnieniu danej rośliny miododajnej. Określa się je nazwą rośliny, z której głównie pochodzą, np. miód rzepakowy.
W Polsce przeważają miody spadziowe (patrz spadź) z jodły i świerka; rzadko spotyka się miody spadziowe z drzew liściastych. Miody spadziowe z drzew iglastych zawierają substancje lecznicze stosowane w schorzeniach dróg oddechowych. Miód spadziowy jest najczęściej ciemny z odcieniem zielonkawym lub szarym i sprawia wrażenie jakby przybrudzonego. W stanie płynnym jest prawie czarny, po skrystalizowaniu rozjaśnia się. Miody spadziowe z drzew liściastych mają nieprzyjemny smak, a z drzew iglastych -- łagodny, lekko żywiczny. W miodach spadziowych znajduje się znaczny procent cukru złożonego, melezytozy, zwanego też cukrem modrzewiowym, którego nie ma bądź jest w nieznacznej ilości w miodzie nektarowym.
Krystalizacja jest zjawiskiem naturalnym, zachodzącym w każdym naturalnym miodzie. Czas krystalizacji jest różny dla różnych miodów i zależy głównie od pożytku z jakiego miód został wyprodukowany oraz od stopnia dojrzałości miodu. Krystalizacja miodu nie zmienia jego składu, a co za tym idzie właściwości odżywczych i leczniczych.
W przemyśle stosuje się również proces dekrystalizacji, wykorzystywany głównie przy konfekcjonowaniu miodu z opakowań zbiorczych. Proces ten polega na podgrzaniu krupca (miodu skrystalizowanego) do temperatury około 40ºC do momentu uzyskania postaci płynnej.